- تیم محتوای کبیر پانل
ساندویچ پانل | انواع، مشخصات، قیمت
مصالحی که امروزه در صنعت ساخت و ساز استفاده می‌شوند، انواع مختلفی دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به ساندویچ پانل یا ساندویچ پنل اشاره کرد.
این محصول جایگزینی برای مصالح قدیمی و رایج ساختمان‌سازی مانند سیمان و آجر است. با استفاده از این محصول سازه در برابر رطوبت، صدا و… عایق شده و مقاومت و استحکام آن افزایش پیدا می‌کند.
در این مطلب مفصلا در مورد این دسته از مصالح ساختمانی، انواع، ویژگی‌ها و کاربردهای آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
ساندویچ پانل چیست؟
ساندویچ پنل یا پانل (sandwich panel) یکی از انواع مصالح ساختمانی است که امروزه آن را جایگزین مصالح قدیمی نظیر آجر و سیمان می‌کنند. این محصول، ساختاری ضخیم و سه لایه است که لایه میانی آن را مواد عایق و دو لایه اول و آخر را فلزاتی مانند آلومینیوم تشکیل می‌دهند.
از ساندویچ پنل‌ها در ساخت سوله، ساخت سقف ساختمان‌ها، ساخت دیوار و… استفاده می‌شود و محل به‌کارگیری آن‌ها معمولا بخش بیرونی سازه است. البته در مواردی ممکن است ساندویچ پنل را به‌عنوان بخشی از درب و دیوار داخلی هم استفاده کنند که این موضوع به کاربری سازه و نقشه ساخت آن بستگی دارد.
این محصول معمولا به عنوان لایه‌ای عایق استفاده می‌شود و با توجه به ماده درونی آن، فضای داخلی را هم از نظر سروصدا و هم از نظر انتقال حرارت محافظت می‌کند. هسته یا لایه داخلی ساندویچ پنل‌ها را موادی مانند پلی استایرن، پلی اورتان، پشم شیشه و… تشکیل می‌دهند که نوع آن‌ها بسته به محل و نحوه استفاده از پنل مشخص می‌شود.
انواع ساندویچ پنل
ساندوچ پنل‌ها که در چند سال اخیر تحولی اساسی در صنعت ساخت و ساز ایجاد کرده و این صنعت را دگرگون کرده‌اند، دارای انواع مختلفی هستند. هرکدام از انواع این محصول، کاربردی خاص دارد و از نظر ویژگی‌هایی مانند هسته درونی و حتی دو لایه فلزی که مانند ساندویچ دور هسته قرار می‌گیرند، متفاوت هستند. در این بخش از معرفی ساندویچ پانل، پرکاربردترین متریال کامپوزیتی در صنعت ساخت و ساز، در مورد انواع این محصول صحبت خواهیم که به شرح زیر هستند:
ساندویچ پنل دیواری
یکی از پرکاربردترین و معروف‌ترین انواع ساندویچ پنل‌ها، ساندویچ پنل دیواری است. این متریال به عنوان مصالح پیش‌ساخته برای ساخت دیوار یا عایق کردن دیوارها ساخته شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد. از ساندویچ پنل دیواری هم به عنوان پوشش داخلی و هم به عنوان پوشش خارجی دیوارها در سازه‌های مختلف مسکونی، تجاری و صنعتی استفاده می‌شود.
هسته درونی و جنس لایه بیرونی ساندویچ پنل‌های دیواری بسته به محل استفاده از آن‌ها، متفاوت است. برای مثال در سازه‌های صنعتی از متریال مقاوم‌تر استفاده شده و متریالی که در سازه‌های مسکونی استفاده می‌شوند، وزن سبک‌تر و رنگبندی و ظاهر متنوع‌تری دارند. رنگبندی ساندویچ پنل‌های دیواری متنوع است و به سلیقه مشتری، سفارشی‌سازی می‌شود.
ساندویچ پنل سقفی
از دیگر انواع ساندویچ پنل‌ها می‌توان به ساندویچ پنل سقفی اشاره کرد. از این مدل ساندویچ پنل‌ها به عنوان پوشش سقف سازه‌ها استفاده شده یا برای تقویت سقف و عایق‌سازی آن نسبت به نفوذ باد و باران استفاده می‌شود.
این مدل از ساندویچ پنل‌ها در لایه بیرونی دارای شیارهایی به نام گام و شکل اورلپ هستند که از نفوذ آب به داخل سازه جلوگیری کرده و آب برف یا باران را به سمت پایین منتقل می‌کند. پنل‌های سقفی به صورت دو طرف ورق فلزی، یک طرف ورق فلزی و یک طرف فویل، یک طرف ورق و یک طرف نایلون و… در دسترس هستند. طراحی ساندویچ پنل‌های سقفی معمولا به صورت سینوسی یا کرکره‌ای، شادولاین، ذوزنقه‌ای و… است. از این محصول در طراحی سقف شیروانی ویلا، ساخت سوله و… استفاده می‌شود.
ساندویچ پنل سردخانه‌ای
این مدل از ساندویچ پانل‌ها، یکی از اجزای سازه‌های سردخانه هستند و در ساخت تاسیسات این سازه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. طراحی و جنس این مدل از ساندویچ پنل‌ها به‌گونه‌ای است که عایق حرارت داشته و دمای محیط داخل را کنترل می‌کنند. این ویژگی از خروج هوای سرد و نفوذ هوای گرم به داخل جلوگیری کرده و دمای سردخانه را در حد استاندارد نگه می‌دارد. در سردخانه‌هایی که برای نگهداری محصولات به اتاقک سرد نیاز دارند، این محصول بسیار کاربردی است.
ساندویچ پنل اتاق تمیز
این مدل از ساندویچ پنل‌ها نیز معمولا برای سازه‌هایی استفاده می‌شوند که نیاز به سطح بالایی از تمیزی دارند. آزمایشگاه، بیمارستان‌ها و محیط‌های استریلیزه که نفوذ آلودگی به آن‌ها مشکلات زیادی ایجاد می‌کند، مصرف‌کنندگان اصلی ساندویچ پنل اتاق تمیز هستند. جنس این ساندویچ پنل‌ها به‌گونه‌ای است که میکروب و آلودگی به آن‌ها نفوذ نمی‌کند و در صورت نیاز به رسیدگی‌های بهداشتی و تمیز کردن نیز این کار به راحتی انجام می‌شود.
ساختار داخلی و بیرونی ساندویچ پانل‌ها
به منظور ساخت ساندویچ پنل‌ها از متریال و مواد گوناگونی استفاده می‌شود. همانطور که در ابتدا اشاره شد، پنل‌های ساندویچی از یه لایه تحت عنوان هسته مرکزی و دو لایه بیرونی که پوشش هسته هستند، تشکیل می‌شوند. مواد و ترکیبات مختلفی را می‌توان برای هسته داخلی یا لایه بیرونی استفاده کرد. نوع ماده مصرفی در مقاومت پانل تاثیرگذار است و موجب تفاوت در کارایی آن نیز می‌شود. در ادامه به بررسی جنس لایه‌های درونی و بیرونی پانل‌های ساندویچی می‌پردازیم.
متریال به کار رفته در لایه‌های بیرونی سانویچ پانل
رایج‌ترین و پرکاربردترین مواد و متریالی که برای تولید لایه‌های بیرونی ساندویچ پانل‌ها استفاده می‌شود، موارد زیر هستند:
- ورق‌های گالوانیزه فولادی
- ورق‌های آلومینیومی
- تخته‌های سه‌لا
- پلاستیک
- تخته‌های سیمانی و…
هر کدام از متریال گفته شده ویژگی و مقاومت به‌خصوصی داشته و برای نوعی کاربرد مشخص، مناسب است. این متریال ممکن است در هر دو سمت پانل به صورت یکسان به کار رفته باشد یا در یک سمت یکی از آن‌ها و در سمت دیگر، متریال متفاوتی استفاده شده باشد. در صورت ترکیبی بودن لایه‌های بیرونی، استحکام، مقاومت و شکل ظاهری پنل، بسته به جنس لایه، متفاوت خواهد بود.
معمولا در طراحی پانل‌های ساندویچی ترکیبی، متریال مقاوم‌تر را برای لایه بیرونی انتخاب می‌کنند. باتوجه به اینکه لایه بیرونی معمولا در معرض تغییرات آب‌وهوایی، ضربه، آسیب و… است، این کار مقاومت پانل را افزایش می‌دهد.
متریال به کار رفته در لایه داخلی ساندویچ پانل
در تولید لایه داخلی ساندویچ پنل هم از مواد و متریال متفاوتی استفاده می‌شود که رایج‌ترین آن‌ها موارد زیر هستند:
- فوم‌های پلی یورتان
- فوم‌های پلی ایزوسیونات
- پلی استایرن سخت شده
- انواع پشم شیشه یا پشم سنگ
لایه درونی نقش عایق را ایفا می‌کند و از انتقال صوت و سرو صدا یا حرارت به بیرون یا داخل محیط جلوگیری می‌کند. در حقیقت این لایه به ساندویچ پنل‌ها اضافه می‌شود تا ویژگی‌های آن‌ها به عنوان عایق ارتقا پیدا کند. زمانی که از ساندویچ پنل با هدف ایجاد عایق استفاده شود، معمولا جنس پلی یورتان را انتخاب می‌کنند.
این فوم علاوه بر اینکه عایق حرارتی و صوتی بسیار خوبی است، در برابر رطوبت هم مقاوم بوده و قادر به تحمل فشار بالا نیز است. نکته مهمی که در مورد جنس متریال بیرونی و درونی باید به آن توجه کرد، وابسته بودن قیمت ساندویچ پانل به جنس یا مواد به کار رفته در لایه‌ها است.
کاربرد ساندویچ پانل‌ها چیست؟
پانل‌های ساندویچی به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد، مقاومت و استحکام، تنوع طرح و رنگ و تطبیق‌پذیری بالا در صنایع مختلف استفاده می‌شوند. از این محصول به عنوان متریال و مصالح اصلی در ساخت و ساز استفاده می‌شود و نقشی اساسی در تولید بسیاری از محصولات پیش‌ساخته مانند سقف یا دیوار پیش‌ساخته دارند. در ادامه به برخی از رایج‌ترین کاربردهای این محصول اشاره شده است:
- ساخت سوله و انواع سازه‌های صنعتی مانند کارگاه، کارخانه و…
- ساخت و تولید سردخانه در مقیاس بزرگ یا کوچک
- ساخت انبار و سالن‌های ذخیره‌سازی مواد
- آشیانه هواپیما
- ساخت استادیوم ورزشی و سالن‌های اجتماعات
- ساخت غرفه و ساختمان‌ها در میدان تره‌بار
- ساخت سازه‌های صحرایی نیازمند سرعت در احداث مانند بیمارستان یا درمانگاه صحرایی
- ساخت ویلا، ساختمان‌های مسکونی و…
چرا ساندویچ پنل‌ها تا این حد کاربردی هستند؟
همانطور که گفتیم ساندویچ پنل‌ها به عنوان متریالی چند لایه، کاربردهای زیادی دارند. اما آیا می‌دانید علت کاربردی بودن این متریال چیست؟ این محصول به دلیل مزایای فراوان خود، کاربردهای بسیار بالایی خواهد داشت که در ادامه متن به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- قابلیت شستشو
- مقاومت در برابر حرارت، رطوبت و…
- امکان نصب و جای‌گذاری سریع در محل مورد نظر
- ضخامت مناسب و جابجایی و حمل و نقل آسان
- به حداقل رساندن نفوذ سروصدا
- ابعاد مناسب با قابلیت برش دادن برای تبدیل به اندازه مناسب
- ممانعت از اتلاف انرژی به دلیل عایق بودن نسبت به حرارت
- مقاوم در برابر نفوذ حشرات موزی و….
مشخصات فنی ساندویچ پانل‌ها
علاوه بر جنس لایه‌ها و شکل ظاهری، ساندویچ پانل‌ها دارای مشخصات فنی متفاوتی نیز هستند. برای مثال ضخامت یکی از مشخصات فنی مهم این محصول است که در انواع مختلف آن، متفاوت است. در مورد ضخامت این محصول باید به یک نکته مهم توجه کرد و آن تاثیر ساختار چند لایه در بسیاری از ویژگی‌ها و مزایای ساندویچ پنل است.
در واقع نباید تصور کرد که این محصول با افزایش ضخامت، مقاوم‌تر شده، عایق بهتری نسبت به صدا خواهد بود و…، بلکه بازدهی آن به جنس لایه‌ها بستگی دارد ولو ضخامت کمی داشته باشد.
حداکثر و حداقل ضخامت این محصول در انواع مختلف، تفاوت دارد. برای مثال ساندویچ پنل‌های دیواری معمولا ضخامت 5 سانتی‌متری دارند و این در حالی است که مقاومت آن‌ها نسبت به دیواری آجری با 35 سانت ضخامت، بسیار بیشتر است. در جدول زیر ضخامت مناسب این محصول برای کاربردهای مختلف را بررسی خواهیم کرد.
ضخامت‌های رایج ساندویچ پانل در کاربری‌های گوناگون | |
سوله‌های صنعتی و سالن‌های تولیدی | ۴ یا ۵ سانتیمتر |
ساختمان‌های عمومی، اداری، تجاری و ویلاها | ۴ یا ۵ سانتیمتر (بسته به شرایط آب و هوایی منطقه) |
انبارهای صنعتی | ۴ یا ۵ سانتیمتر |
انبارهای کشاورزی | ۵ یا ۶ سانتیمتر |
مرغداری‌ها و دامداری‌ها | ۵ یا ۶ سانتیمتر بسته به ابعاد و اقلیم |
سوله‌های تولید و نگهداری مواد غذایی | ۵ یا ۶ سانتیمتر بسته به نوع محصول و شرایط اقلیمی |
سالن‌های پرورش قارچ | ۶ یا ۸ سانتیمتر |
سردخانه‌های بالای صفر | ۸ یا ۱۰ سانتیمتر |
سردخانه‌های زیر صفر | ۱۲.۵ یا ۱۵ سانتیمتر |
خرید و قیمت ساندویچ پنل
یکی از نکات مهمی که مصرف‌کنندگان این محصول در زمان خرید آن مد نظر قرار می‌دهند، قیمت است. قیمت ساندویچ پانل‌ها هم مانند دیگر محصولات و متریال به کار رفته در ساخت و ساز، متفاوت است و به عوامل مختلفی بستگی دارد، مثلا:
جنس ورقه‌هایی که در تولید لایه‌های بیرونی ساندویچ پنل استفاده می‌شود در قیمت‌گذاری نهایی این محصول تاثیرگذار است. ورقه‌های فلزی معمولا قیمت بالاتری نسبت به ورقه‌های غیرفلزی دارند، به خصوص اگر در لایه رویی ساندویچ پنل استفاده شوند.
جنس هسته داخلی و متریالی که به عنوان عایق در این محصول استفاده می‌شود هم جزو فاکتورهای موثر در قیمت‌گذاری است. برای مثال تامین پلی استایرن نسبت به پشم شیشه فرآیند سخت‌تری داشته و هزینه ماده خام آن بیشتر است. در نتیجه پنل تولیدی با آن نیز، صرف ویژگی‌های مشابه دیگر، قیمت بالاتر دارد.
ضخامت از دیگر فاکتورهای تعیین‌کننده قیمت ساندویچ پنل‌ها است. هرچقدر ضخامت این محصول بیشتر باشد، قیمت آن نیز بالاتر خواهد بود.
کاربری ساندویچ پنل و محل استفاده از آن هم در تعیین قیمت این محصول موثر هستند. در واقع ساندویچ پنل دیواری با قیمت متفاوتی نسبت به دیگر ساندویچ پنل‌ها عرضه می‌شود. با در نظر گرفتن کاربری، معمولا نوع سقفی نسبت به دیگر انواع ساندویچ پنل، قیمت بالاتری دارد. رنگبندی و طراحی ساندویچ پنل از دیگر عوامل موثر در قیمت آن است. رنگ‌های خاص و کمیاب یا طراحی‌های سفارشی معمولا باعث افزایش قیمت این محصول شده و هرچقدر طراحی و تولید رنگ سخت‌تر باشد، قیمت نیز افزایش پیدا می‌کند.
برند تولیدکننده و سازنده ساندویچ پنل از دیگر مسائلی است که در قیمت این محصول تاثیرگذار است. برندهایی که صفر تا صد تولید آن‌ها با محصولات داخلی انجام می‌شود، قیمت پایین‌تری نسبت به مصالح دیگر برندها به‌خصوص برندهای وارداتی دارند.
سخن پایانی
ساندویچ پانل‌ها، به عنوان متریالی کاربردی با ویژگی‌های خاص و منحصر به فرد، صنعت ساخت و ساز را دگرگون کردند. این متریال که امروزه آن را جایگزین بسیاری از متریال رایج ساخت و ساز مانند آجر و سیمان می‌دانند، مقاومت بیشتری به سازه داده و باعث افزایش طول عمر آن می‌شود.
همچنین بسیاری از مشکلات یا آسیب‌هایی که ورود آن‌ها به سازه باعث خسارت می‌شود هم با استفاده از این محصول، از بین می‌روند. برای خرید بهترین نوع ساندویچ پنل‌ها باید با انواع مختلف این محصول و ویژگی‌های آن‌ها آشنایی داشت و بعد از مطابقت با نیازهای خود اقدام به خرید آن کرد.
